Odsłonięcie pomnika gen. "Grota" Roweckiego w KZ Sachsenhausen

Dnia 4 listopada 2014 r. o godz. 11.00 na terenie byłego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen (niedaleko Berlina) nastąpiło odsłonięcie i poświęcenie pomnika upamiętniającego generała Stefana Roweckiego "Grota" - pierwszego dowódcę i współtwórcę największej armii podziemnej w okupowanej Europie, Armii Krajowej. Tutaj był więziony od 16.07.1943 r. w odizolowanej części obozu dla ważnych więźniów - w tzw. Zellenbau, w pojedynczej celi nr 71.

Rowecki został wydany Niemcom przez sowieckich agentów Gestapo w wywiadzie AK: Blankę Kaczorowską, Eugeniusza Świerczewskiego i Ludwika Kalksteina. Aresztowany został 30.06.1943 r. i wywieziony do Berlina, gdzie odrzucił propozycje współpracy (m.in. wzięcia udziału w planowanej akcji antybolszewickiej). Poszukiwany gen. Rowecki, na liście Gestapo uznawany był za najbardziej niebezpieczną osobę w polskiej konspiracji. Generał "Grot" Rowecki został rozstrzelany wkrótce po wybuchu Powstania Warszawskiego na osobisty rozkaz szefa SS i policji Heinricha Himmlera. Nastąpiło to prawdopodobnie miedzy 2 a 7 sierpnia 1944 r. na terenie krematorium obozu w Sachsenhausen.

Pomnik ku czci Stefana Roweckiego znajduje się nieopodal monumentu poświęconego polskim i niemieckim duchownym zamordowanym w obozie, niedaleko głównej bramy, w dawnej strefie Komendantury. Zaprojektował go i wykonał artysta rzeźbiarz warszawski Marek Moderau. Pomnik wykonany jest z czerwonego granitu szwedzkiego - Vanga.

Głównym  motywem pomnika jest symbol Polski Walczącej - Polskiego Państwa Podziemnego. Ten monument traktujemy jako, pomnik hołdu składanego wszystkim polskim więźniom tego obozu, ale także wszystkim żołnierzom polskiej armii podziemnej - Armii Krajowej – powiedział  w czasie uroczystości odsłonięcia pomnika dr hab. Andrzej Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – to hołd dla legendarnej  postaci Grota Roweckiego.

Ojczyzna, honor i godność były dla niego ważniejsze niż jego życie – powiedziała, dziękując w imieniu rodziny, bratanica gen. Roweckiego Krystyna Rowecka-Trzebnicka. W czasie tej podniosłej uroczystości głos zabrał również dr Jerzy Margański, ambasador Polski w Niemczech.

Po odsłonięciu pomnika nastąpiła ceremonia poświęcenia przez ks. Marka Kędzierskiego, proboszcza Polskiej Misji Katolickiej w Berlinie. W dalszej części uroczystości nastąpiło otwarcie wystawy archiwalnej fotografii dotyczącej gen. Stefana "Grota" Roweckiego w Zellenbau, prezentacja multimedialna polskich uczniów zatytułowana: „Grot oczami Młodych” oraz podium dyskusyjne z udziałem polskich historyków.

Halina Morhofer-Wojcik
Stowarzyszenie Polskich Kombatantów-DIH – Hamburg